Sponsorluğun doğasında “ödeme” olduğundan can sıkan bir konu olan geri ödemeler konusunu detaylandırmam farz oldu. Yazı genel olarak sponsorları ilgilendirse de proje sahipleri için de faydalı olabilir.

Geçmiş dönemlerde markalar için “Proje Sahibi Sponsorluk Şartlarına Uymazsa Marka Neler Yapmalı?” ve “Sponsorluk Nasıl Sonlandırılır veya Yenilenmez?” başlıklı yazıları yayınlamıştım. Sponsorluk iptalleri hakkında detaylara hakim olmak istiyorsanız ilgili yazıları inceleyebilirsiniz. Bu içeriğimde daha çok geri ödeme konusuna değineceğim.

 

Hangi Durumlarda Sponsorluk Ödemesi Geri İstenir?

Sözleşme ihlali. Proje sahibinin sözleşmeyi ihlal etmesi, sözleşmede yer alan haklarınızı sağlayamaması veya şartları yerine getirememesi durumunda geri ödeme talebinde bulunabilirsiniz. Hatta eğer şirketinizin imajını olumsuz yönde etkileyecek durumlar söz konusuysa tazminat hakkınız da bulunur.

Yazılı sözleşme. Eğer yazılı bir sponsorluk sözleşmeniz bulunmuyorsa sponsorluk için geri ödeme isteyebileceğiniz yasal bir dayanağınız bulunmaz. Bu sebeple sponsor olma kararı alındıktan sonra avukat eşliğinde örnek sponsorluk sözleşmesine uygun şekilde sözleşmenizi hazırlamalı ve ıslak imzalı halde koruma altına almalısınız.

Uyuşmazlık çözümü. Eğer sözleşmenizin içerisinde konuya dair açık bir hüküm bulunmuyorsa geri ödemeyi tahsil etme konusunda sorunlar yaşanır. Özellikle “uyuşmazlık çözümü” adı altında bir maddenin yer almasını sağlamalısınız.

Özel madde. Bazı sponsorluk sözleşmelerinde ise, belirli bir asgari tutarda ödeme yapılması ve uzlaşılan bedelin geri ödenemeyeceğine dair maddeler bulunur. Eğer böyle bir anlaşmayı imzalamak durumunda kaldıysanız geri ödeme talebinde bulunmanız olanaksızdır. En fazla çeşitli hukuki yaptırımlar uygulayacağınızı tarif edip en azından ödemenin bir kısmını talep etme şansınız bulunabilir.

Proje iptali veya ertelenmesi. Genellikle markalar, sponsor oldukları proje iptal edildiğinde veya ertelendiğinde geri ödeme talep etme hakkına sahiptir. Özellikle pandemi dönemi sonrasında sponsorluk iptalleri oldukça yaygınlaşmıştır. Yine de mücbir sebeplerden (savaşlar, terör olayları, kaza, yangın, işçi grevleri, isyanlar, suçlar, ani yasal değişiklikler, sel, deprem, çığ, heyelan vb. öngörülemeyen hava koşulları) ötürü gerçekleşen iptallerde veya ertelemelerde genellikle geri ödeme talep edilmez.

Kriz. Bir de kriz durumlarından bahsetmem gerekir. Örneğin, bir vefat sebebiyle proje iptal olmuşsa sponsorluk bütçesinin iadesini istemek markanın inisiyatifindedir. Başka bir örnek olarak, sponsor olduğunuz bir sporcunun başına talihsiz bir uzun süreli sakatlanma gelmişse, sponsorluk bütçesini geri talep etmeniz sizi kötü durumda bırakabilir. Ancak ilgili sakatlanmanın saha içerisinde veya antrenmanda olması ile günlük hayattaki bir hatadan kaynaklanarak gerçekleşmesi arasında fark vardır. Örneğin, ilgili sporcu tarihi çoktan geçmiş bir ürünü tükettiği için müsabakaya çıkamayacak durumdaysa, bu hem ihmaldir hem de ihlaldir; anlaşma şartları gözden geçirilebilir.

Skandallar. Skandal konusu da ayrıca değerlendirilebilir. Sporcu örneğinden devam edecek olursam, eğer ilgili sporcu genel davranış kurallarına uymamışsa (uygunsuz madde kullanırken görüntülenmesi, Doping veya yasa dışı madde kullanması, şikeye karışması, milli değerlere karşı olunması, kamu suçları işlemesi gibi), sözleşmedeki çıkma (fesih) maddesinin uygulanması sağlanmalıdır. Neyin skandal davranışı oluşturduğunu tanımlamak, sözleşmedeki önemli bir konudur.

 

Geri Ödeme Talep Ederken Nasıl İletişim Kurulmalı?

Sponsorluk bedelinin geri ödenmesi için proje sahibi ile uzlaşıya varmak bir zorunluluktur. Uzlaşılamayacak bir proje sahibi de yoktur. Yasal yollara başvurmayı son çare olarak değerlendirebilirsiniz.

Geri ödeme talepleri genellikle taraflar arasında iletişim ve müzakereler yoluyla çözümlenir. Taraflar, anlaşmanın koşullarını gözden geçirir ve mümkün olan en iyi çözümü bulmak için görüşmeler yapar. İlgili görüşmelerde sizi temsil eden bir avukatın danışmanlığı, anlaşmanın hukuki yönlerini değerlendirmenizde yardımcı olabilir.

Uzlaşabilmek için elinizi kuvvetlendirmek üzere, proaktif, kibar, sabırlı, anlayışlı, esnek, kararlı ve profesyonel olun ve kanıtlarınızı hazırlayın. Herhangi bir sorunuz veya endişeniz varsa, proje sahibiyle mümkün olan en kısa sürede iletişim kurun. Sorunlarınızı ve endişelerinizi net bir şekilde ifade edin. Sponsorluk geri ödemelerinde proje sahiplerinin zor bir durumla uğraştığını unutmayın, anlayışlı olun. Durumu çözmek biraz zaman alabileceğinden sabırlı kalın. Proje ertelemeleri gündemdeyse planlarınızı değiştirmeye hazır olun.

Geri ödeme talebinde bulunurken profesyonel bir tutum sergilemek önemlidir. Proje sahipleri, konuya çözüm odaklı yaklaşıp kendi tekliflerini iletebilirler. Aynı zamanda talebinizi dikkate almayabilir ve size köstek olmaya devam edebilirler. Mümkün olan en iyi çözümü bulmak için görüşmelere açık olun. Her ne olursa olsun, geri ödeme talep ederken talebinizi destekleyen belgeleri sunmaya hazır olun. Sponsorluk sözleşmeniz, proje sahipleri olan mailler, birebirdeki mesajlar, vaat edilen faydaların sağlanmadığını gösteren herhangi bir kanıt sizi güçlü bir pozisyona sokacaktır.

İlk geri ödeme talebinizde başarılı olamazsanız, pes etmeyin. Kararlı olun ve proje sahipleri ile iletişimi sürdürün. Sponsorluk ciddi bir konudur, durumu ciddiye alın.

 

Sonuç Olarak

Umarım hiçbir zaman sponsorluk bütçesini geri isteyecek bir pozisyonda olmazsınız. Ancak olursanız, hangi durumlarda sponsorluk ödemesinin geri istenebileceğini ve ilgili ödemelerin nasıl isteneceğini tarif ettim. Özetlemek gerekirse; sözleşme ihlalleri, geri ödeme maddelerinin varlığı, proje iptali veya ertelenmesi, kriz durumları ve skandal durumları iade taleplerine sebep olabilir.

Bir sonraki yazımda görüşmek üzere…

H. Alper Koç
Anasponsor Kurucu Ortağı

 

Bizimle iletişime geçin!