Hedeflerinizle örtüşen bir projeye sponsor olma kararı aldıktan sonra başınıza gelebilecek en kötü şey, sözleşme şartlarına uyulmaması olabilir. Proje sahipleri, sponsorluk karşılığında sunacakları imkanları sağlamakla yükümlüdür. Bazen, iyi niyetli olsalar bile kendi ellerinde olmayan sebeplerden ötürü işler yolunda gitmeyebilir. Sözleşmeye bağlı faydalar, bazen kısmi olarak bazen de tamamen hayata geçmemiş, geçmeyecek veya geçemeyecek olabilir. Mağduriyetin giderilmesi veya hiç yaşanmaması adına sponsorların neler yapması gerektiğine değineceğim.

 

Alternatif Hakları Değerlendirin

İkame etmek en basit çözümdür. Eğer vaat edilen bir hak artık sağlanamıyorsa, aynı değerde veya o değere yakın bir seviyedeki yeni bir hakkın kullanılması gerekir.

Sponsor olduğunuz projeye ilişkin planlarınızı, elde ettiğiniz haklar kapsamında gerçekleştirirsiniz. Ani değişikliklerle birlikte planınızı değiştirdiğinizde artık daha fazla zaman ve kaynak ayırmanız gerekir. Bu nedenle proje sahibinin sunacağı yeni hakkın benzer değerde ve eski hakka paralel olması beklenir. Örneğin ortalama izlenmesi 10.000 olan bir influencer ile yaptığınız video içeriği 3.000 izlenme seviyelerinde kaldıysa, influencerdan yeni bir video çekmesini veya mevcut videoyu daha fazla tanıtmaya çalışmasını isteyebilirsiniz.

Alternatif olarak bir etkinlikte stant açma hakkınız olduğunu ve mekanı su bastığını hayal edelim. Bu durumda, mümkünse standınızın uygun bir konuma yerleştirilmesi en basit çözüm olarak gözükür. Mekanı su bastığına göre her zaman uygun bir alan bulunamayabilir. O halde, stant harici haklarınızın kapsamını artırmayı teklif edebilirsiniz.

Eğer sponsorluk haklarının sağlanamaması durumu, projenin başlangıç tarihinden daha önce gerçekleşmişse yeniden planlama yapmak üzere zaman ayırmanız gerekir. İkame edilecek hakların seçimini, hiçbir koşulda proje sahibine bırakmamalısınız. Hangi yeni hakkında sizin için kabul edilebilir olacağının kararını siz vermelisiniz. Sizi yarı yolda bırakan bir proje sahibi, ilişkisini korumak adına isteklerinizi kabul etmek durumunda kalacaktır. Eğer proje sahibinin makul önerileri olursa tabi ki değerlendirebilirsiniz. Aksi her durum için tavrınızı belli edecek şekilde, yeni önerdiği imkanın sözleşmenizde yer alan ve uzlaşılan hakkın yerine geçemeyeceğini belirtebilirsiniz.

 

Sözleşme Süresini Ücretsiz Olarak Uzatın

Özellikle tek seferlik olmayan, uzun vadeli bir projeye sponsor olmuşsanız ve alternatif haklar sizi tatmin etmiyorsa, kaybettiklerinize eşdeğer fayda sağlamanın başka bir yolu yoksa sözleşmeyi ücretsiz olarak uzatmak iyi bir çözüm olabilir.

Uzatılacak süre; mevcut sözleşmenin uzunluğuna, faydaların sağlanmamasının ne kadar kötü olduğuna ve sponsorluğun içeriğine bağlı değişebilir. Güveninizi kıran bir projeye daha uzun süre bağlanmak sizin tercihiniz olacaktır. Eğer kısa vadeli bir problemse sözleşmeyi uzatabilirsiniz.

 

Ödemenizi Durdurun

Mutabık kalınan bir ödeme planınız varsa ve proje sahibi bazı hakları teslim etmediyse ödeme planınızı durdurun. Haklar sağlanana kadar yeni bir ödeme yapmayın. Ödeme yapmamak sizin de sözleşme şartlarına uymayacağınız anlamına gelebilir. Dikkatli olun. Ödeme konusunda karar vermeden önce mutlaka yazılı olarak niyetinizi belli edin. Sözleşmedeki hakkınız size sağlandığında veya yeni haklarda anlaştığınızdan emin olduktan sonra ödemenin yapılacağını belirtebilirsiniz. Ödeme konusu risklidir, önce sözleşmenin uyuşmazlık çözümü maddesini incelemeniz gerekebilir.

 

Bütçeyi Azaltın

Eğer vaat edilen haklar tam olarak yerine getirilemiyorsa, uzlaşılan sponsorluk bütçesi de tam olarak ödenmeyebilir. Proje sahibi ile karşılıklı anlaşarak sponsorluk bedelinin bir kısmının ödenmeyeceği konusunda uzlaşabilirsiniz. Konu para olduğu için, bütçeyi azaltmak proje sahiplerinin işine gelmeyecektir.

En basitinden eğer size 30 farklı lokasyonda billboard reklamı yapılacağı söylendiyse ve sadece 20 lokasyonda bu imkan sağlandıysa aradaki fark sadece 10 lokasyondaki reklam alanı kadar olmamalıdır.

Bildiğiniz üzere bazı sponsorluk haklarının markanıza faydası daha değerlidir. Her hakkın kendi ağırlığı bulunur ve belki de sadece tek bir madde sebebiyle sponsorluğa karar vermiş olabilirsiniz. Konuya sadece sponsorluk haklarının maliyeti olarak bakmamak gerekir. Faydaların tümü daha büyük bir bütünün parçası olarak çalışır. Herhangi bir hak denklemden çıkarsa, merdivenin birkaç basamağı eksilmiş gibidir. Eksik basamaklı merdivenler de işe yaramaz. Bu nedenle bütçeyi düşürmeyi veya sözleşmeyi iptal etme seçeneğini, elde edilemeyecek hakkın değerine göre belirleyebilirsiniz.

Bir önceki başlığımda sözleşme süresinin uzatılmasından da bahsetmiştim. Bütçeyi azaltma seçeneği, uzatılacak veya yenilecek yeni sponsorluk anlaşmaları için de geçerli olabilir. Sponsorluğun potansiyelinden eminseniz, sözleşmeyi uzatırken orantılı bir indirim talep edebilirsiniz.

 

Sözleşmeyi İptal Edin

Evet, çok net bir yaklaşımla size vaat edilen herhangi bir hakkın yerine getirilememesi durumunda sözleşmeden çıkabilirsiniz. Sonuç olarak ikame hakkı kabul etmek, bütçeyi düşürmek veya süreyi uzatmak zorunda değilsiniz. Sunulan alternatiflerle sponsorluğu gerçekten yürütemiyorsanız, sponsorluk avantajlarının sağlanmadığı gerekçesiyle sponsorluğu feshedebilirsiniz.

Konuya sadece vaat edilen hakların sağlanamaması olarak bakmayalım. Belki de vaat edilen sözler de yerine getirilememiş olabilir. Örneğin bir etkinliğe 1000 kişinin katılacağı söylenmiş ve sadece 200 kişi katılmış olabilir. Bu durumda eğer biletli veya davetiyeli bir etkinlikse, etkinlikten bir hafta önce ne kadar katılım olacağını sorabilirsiniz. Beklediğiniz ölçüde bir katılım yoksa iptal seçeneğini düşünebilirsiniz.

İdeal bir durum olmadığının farkındayım. Bana göre zaten karar verdiğiniz bir proje için son çare olarak iptal seçeneğini düşünmelisiniz. Fesih işlemini başlatmadan önce, sözleşmeyi incelemeyi unutmayın. Sorunu çözmek için iyi niyetli çabanızı gösteren yazılı talepleriniz olduysa, proje sahibinin kabul etmekten başka seçeneği olmayacaktır. Zararın neresinden dönerseniz kardır.

 

Para İadesi Alın

Sözleşme şartlarına uyulmamışsa ve sponsorluk bedelini çoktan ilettiyseniz yapacağınız adım bütçenizi geri almaya çalışmaktır. Proje sahiplerinden iade almak zordur ve zaman alabilir. Aslında sponsorluk iptalleri çok az yaşanır. Yine de ihlal çok ciddiyse ve proje sahibi doğru şeyi yapmaktan tamamen acizse mutlaka yasal süreçlerinizi başlatmalısınız.

 

Mağduriyetin Yaşanmasından Önce Neler Yapmak Gerekir?

Her konuda olduğu gibi sponsorluklarda da önlemler almak için çeşitli seçenekler bulunur. Yazının devamında kötü bir deneyim yaşamamanız adına, sponsor olma kararı almadan önce dikkat etmeniz gerekenlere odaklanıyorum.

 

Sözleşme İmzalayın

En iyi önlem iyi bir sözleşmeye sahip olmaktır. Proje sahiplerinden gelen sponsorluk sözleşmelerinin detaylı incelenmesi fayda sağlayacaktır. Mümkünse şirketinize özel sözleşmeleri hazırlamalı ve proje sahibine imzalatmalısınız.

Sözleşme, sağlanacak tüm faydaları ayrıntılı olarak açıklar. Bir futbol kulübünün forma sırt sponsoru olduğunuzda; kullanılacak logonun büyüklüğü, alternatif formalarda kullanılacak logolar, logonun formada kapladığı alan, logonun forma dışında hangi mecralarda yer alacağı gibi bilgiler detaylı olarak işlenir. Sözleşmelerde uyuşmazlık çözümü ve fesih hakları başlıkları da olacaktır.

Anasponsor ajansı olarak imzalattığımız sponsorluk sözleşmelerinde hem proje sahibini hem de markayı korumak adına belirteceğim ifadeleri barındırıyoruz.

“Sponsor, işbu sözleşme gereğince ödemesi gereken ücretleri süresi içerisinde ödememesi durumunda, sözleşme sonuna kadar ödenmesi gereken tüm bedeller muaccel hale gelecektir.”

“Taraflardan herhangi birinin bu anlaşmanın gerektirdiği sponsorluk kalemlerini veya sponsorluk avantajlarını sağlayamaması; bu anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerini esaslı bir şekilde ihlal etmesi; gönüllü veya zorunlu tasfiyeye girmesi; iflas işlemlerinde veya diğer yasal işlemlerde ödeme aczine düştüğünü ilan etmesi durumunda taraflardan herhangi biri, diğer tarafa otuz (30) gün önceden yazılı bildirimde bulunarak aşağıdaki gerekçelerden biri ile istediği zaman anlaşmayı feshedebilir. Bu anlaşmanın herhangi bir nedenle feshi, bir tarafı, fesih anında diğer tarafa zaten tahakkuk etmiş olan veya daha sonra bu fesih öncesinde herhangi bir eylem veya ihmalle ilgili olarak tahakkuk edebilecek olan herhangi bir sorumluluktan muaf tutmayacaktır.”

Konu hakkında avukatlarınıza danışabilirsiniz. Örnek sponsorluk sözleşmesi için tıklayınız.

 

Yazılı İletişimi Dikkate Alın

Sözleşmelerde, karşılıklı anlaşmanın yazılı olmadığı müddetçe değiştirilemeyeceği maddesi yer alabilir. Her iki taraf da yazılı olarak anlaşmadıkça sözleşme şartlarını hiç değiştirmeyin. Eğer ikame haklardan faydalanmak, sözleşme süresini uzatmak veya bütçeyi düşürmek gibi önerilerimi uygulamayı düşünüyorsanız mutlaka yazılı olarak anlaşın.

İşler ters gitmeye başlarsa, sağlanmayan faydaların düzeltilmesini talep eden çok net mailler göndermeye başlayın. Yanıt beklediğiniz tarihi koyun. İlgili tarihe kadar çözülmezse, çözülene kadar yapacaklarınızı ve yapmayacaklarınızı belirtin. Proje sahiplerinin sözel olarak belirtecekleri “telafi ederiz” gibi söylemleri ciddiye almayın.

 

Kokuyu Önceden Alın

Sponsorluk konusunda yaşadığınız haksızlık oldukça kötü bir durumdur. Bu durumda biraz kötü olmak, sert tavırlar sergilemek oldukça normaldir. Eğer vaat edilen herhangi bir hak zamanında teslim edilememişse, proje sahipleri ile dostça ve kararlı olarak iletişime geçebilirsiniz. Belki de bir ihmal sonucu teslim edilememiş olabilir veya anında düzeltebilecekleri bir hatalarıdır. İlk kez bu durumla karşılaşıyorsanız uzlaşmacı olmak gerekir. Yine de cana yakın tavrınızı avantajına çekmek isteyen art niyetli proje sahipleri olabilir. Eğer ilgili haklar için çeşitli mazeretler uyduruyorlarsa, bahaneler bulmaya çalışıyorlarsa, erteliyorlarsa ortada bir sıkıntı var demektir. Bu gibi durumlarda uzlaşmacı tavrınızı değiştirin ve yazılı olarak ihtarda bulunun.

 

Sonuç Olarak

Anlaştığınız koşullar altında gerçekleşmeyen bir sponsorluğun size zarar vermesinin önüne geçin. Sunulamayan hakların değerine göre alternatif seçenekleri değerlendirebilir veya sponsorluğu iptal edebilirsiniz.

Sonraki yazılarımda görüşmek üzere…

H. Alper Koç
Anasponsor Kurucu Ortağı

 

Bizimle iletişime geçin!